Japońskie przysłowia i powiedzenia: znaczenie i użycie

Miso-no miso-kusai-wa jo-miso-ni arazu, czyli pasta sojowa, która wygląda jak pasta sojowa, nie jest dobrą pastą sojową. Brzmi enigmatycznie? Nie wszystkie japońskie przysłowia są tak trudne do rozgryzienia. Być może znajomo zabrzmi „Śpiesz się powoli”. Wiele takich mądrości życiowych pochodzi właśnie z kraju kwitnącej wiśni, a my często nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. W tym wpisie przedstawimy kilka z nich i opowiemy o ich rodzajach oraz zastosowaniu.

Jakie są rodzaje przysłów japońskich i w jaki sposób są używane?

Mądrości życiowe przekazywane w formie krótkich, często dosyć zagadkowych sformułowań stanowią nieodłączny element niemal każdej kultury. Mogą być uniwersalne i rozumiane również w innych krajach lub wręcz przeciwnie — stanowić odwołania do kontekstów znanych tylko określonej grupie. Co więcej, ich zastosowanie może wcale nie być takie oczywiste, jak mogłoby się wydawać.

Japońskie przysłowia możemy podzielić na dokładnie trzy grupy:

• kanyouku, czyli stosunkowo długie zwroty idiomatyczne;
• yojijukugo złożone z dokładnie czterech znaków kanji;
• iinarawashi, najbardziej zwięzłe i najkrótsze pod względem zapisu.

Niezależnie od rodzaju, Japończycy używają takich sformułowań bardzo często. Zwykle są to codzienne sytuacje, a same japońskie mądrości życiowe pełnią funkcję humorystyczną w rozmowie.

Japońskie przysłowia o uniwersalnym i zagadkowym znaczeniu

„Czas to pieniądz” to chyba jedno z najpopularniejszych mądrości życiowych pochodzących z kraju kwitnącej wiśni. Podobnie w przypadku „najciemniej pod latarnią”. Istnieje jednak kilka japońskich przysłów, które — choć znaczeniem przypominają znane nam sformułowania, brzmią zupełnie inaczej. Przykładowo, „dziecko żaby będzie żabą”, czyli „niedaleko pada jabłko od jabłoni” albo „siedem upadków, osiem powstań” — „do trzech razy sztuka”.

Jednak wiele japońskich mądrości nie ma odpowiednika w języku polskim. Ich przekaz jesteśmy w stanie zrozumieć, mimo że postawy w nich widoczne różnią się od naszej percepcji danych zagadnień, na przykład przysłowia „Szybko znaczy powoli, ale bez przerw” lub „Jeśli o tym myślisz, zdecyduj. Jeśli zdecydowałeś, przestań o tym myśleć”.